Je stem is het meest eenvoudige instrument om muziek mee te maken. Je stem heb je altijd bij je. In muzieklessen zijn dan ook vaak liedjes verwerkt. Aan jou de taak om de kinderen deze liedjes aan te leren. Maar wat als zingen voor jou niet zo eenvoudig is? Hoe kan je de kinderen toch begeleiden bij het leren zingen? Mijn tip: als je niet zingen kan, zeg het dan…
Zingen zonder of mét een opname?
A capella zingen betekent: zingen zonder begeleiding. Je gebruikt dus alleen je eigen stem. In het muziekonderwijs heeft a capella een lied aanleren de voorkeur. Wanneer je een lied aan je klas gaat voorzingen, wil je het lied eerst zelf goed kennen. Niet alleen de tekst maar ook, en dat is nog wel het belangrijkste, het ritme en de melodie. Daardoor kan je snel horen of de kinderen het lied goed met je meezingen. Eventuele foutjes in tekst, ritme of melodie vallen je direct op. Bovendien ben je heel flexibel en kan je stukjes van het lied nog even herhalen met de kinderen en de foutjes verbeteren.
Gebruik je liever een opname van een lied in plaats van het lied zelf voorzingen? Dit is een voor de hand liggende oplossing wanneer je jezelf niet capabel genoeg vindt om te zingen. De kinderen laten meezingen met een opname heeft als nadeel dat de kinderen in hun enthousiasme niet goed luisteren naar het lied.
– Zo ontstaan er onduidelijke brabbel-momenten qua tekst: moeilijke woorden worden verhaspeld of de zinsopbouw wordt omgedraaid.
– Liedjes met een pittig of afwijkend ritme worden afgevlakt: de kinderen zingen zoals het hen het best in de oren klinkt.
– Dit geldt ook voor melodische wendingen in het lied: de kinderen hebben een verwachting van de melodie en zullen deze uit volle borst zingen, ongeacht de oorspronkelijke melodie.
Wanneer je, zonder goede voorbereiding, gebruik maakt van een opname, zal het niet makkelijk zijn om de kinderen bij te sturen wanneer je opmerkt dat het meezingen niet vlekkeloos verloopt. Hoor je dan waar de onduidelijkheid zit? In de tekst, de melodie of het ritme? En hoe vind je precies dát punt terug in de opname zodat je de kinderen daar gericht naar kan laten luisteren?
Als je niet zingen kan, zeg het dan
De uitdrukking Als je het niet zeggen kan, zing het dan heb je vast wel eens gehoord. In deze lestip draai ik de uitdrukking bewust om: niet zingen, maar eerst spreken!
Wanneer je twijfelt over je zangtalent, of het vooralsnog ongemakkelijk vindt om te zingen voor je groep, begin dan met het aanleren van de liedtekst. Als voorbeeld gebruik ik in deze blog het lied De zeppelin. Als je het lied nog niet kent, beluister het lied eerst een aantal keren (zie knop Lied: De zeppelin).
Heb je het ritme van het lied in je gehoor? Lees dan de tekst mee (zie kader hiernaast). Spreek de tekst ritmisch mee bij de opname. Tenslotte kan je de tekst ritmisch voordragen, zonder gebruik van de opname.
Aan de slag in de klas
Nadat je het onderwerp van het lied hebt geïntroduceerd, vertel je de kinderen dat ze eerst de liedtekst gaan leren. Vraag de kinderen een aantal keer naar je te luisteren wanneer je de liedtekst ritmisch voordraagt. Geef de kinderen daarbij luistervragen zoals: welke rijmwoorden hoor je? of Welke woorden rek ik uit? [schui-ui-tje & zep-pe-li-i-i-in].
Daarna laat je de kinderen de tekst met je meezeggen. Let op het ritme!
Dan is het tijd om enkele keren naar een opname van het liedje te gaan luisteren. De kinderen zingen nog niet mee. Ze beantwoorden luistervragen zoals: Welke zinnen hebben dezelfde melodie? [zin 1+2 / zin 4+5] of Waar gaat de melodie (= de zeppelin) omhoog? [zin 3] en Waar gaat de melodie (= de zeppelin) omlaag? [zin 6].
Vervolgens laat je de kinderen het lied meezingen. Controleer of ze de tekst, het ritme en de melodie correct blijven uitvoeren. En, wie weet, zing je zelf uit volle borst mee!
De Zeppelin
We voeren met een zucht
Daar boven in de lucht
We zaten zo gezellig in een schuitje
En niemand kon ons zien
We hadden pret voor tien
Lang leve de zeppelin
