Muziekles met materialen

Voor de intrede van het digibord, het online lesmateriaal en programma’s om digitaal lesmateriaal te ontwikkelen, was onderwijs geven als het ware ‘handwerk’. De lesvoorbereiding van mijn muzieklessen voor de basisscholen bestond uit het doornemen van de (papieren) muziekmethode, het ontwikkelen van extra lied- en werkbladen (met veel knip- en plakwerk) en het bedenken van verschillende werkvormen om de leerstof over te brengen. Iedere lesdag puilde mijn tas uit met lesmaterialen en voorwerpen om de leerstof visueel te maken.

Het visueel maken van de leerstof verloopt nu eenvoudig via het digibord. Kinderen zijn tegenwoordig helemaal gewend aan het volgen van instructie en uitleg via filmpjes en interactieve afbeeldingen. Het neveneffect hiervan is dat dit visuele aanbod de auditieve betrokkenheid beperkt. Met andere woorden: te veel visuele afleiding gaat ten koste van de luisterconcentratie.

Zodoende bied ik in mijn lessen nog altijd veel materialen aan die de kinderen kunnen en mogen aanraken. Het werken met deze tastbare materialen zorgt ervoor dat de kinderen betrokken raken bij de lesstof. Ook bij een opdracht die door een enkel kind wordt uitgevoerd, is de klassikale aandacht en concentratie groot. Het gevoel van eigenaarschap over de lesstof wordt samen gedeeld.

Drie soorten materialen

Tijdens mijn muzieklessen maak ik gebruik van de volgende 3 categorieën materialen:

1. Afbeeldingen
   In de lessen Winter bibber bibber [voor groep 1-2] en Het hondje zegt waf [voor groep 3] maak ik gebruik van losse afbeeldingen tijdens het aanleren van het lied. Zo gebruik ik afbeeldingen van de 4 winterse kledingstukken bij het liedje Winter bibber bibber en 7 dierenplaatjes bij het Het hondje zegt waf [zie afbeelding boven deze blog]. De afbeeldingen ondersteunen het aanleren van de tekst. Ook bieden ze de mogelijkheid tot geheugenspelletjes: verander de volgorde van de afbeeldingen en laat de kinderen benoemen wat er veranderd is; draai de afbeelding om zodat deze niet meer te zien is zodat de kinderen dit liedfragment uit het hoofd leren zingen.
2. Tastbare materialen voor grafische notatie
   In de lessen Reuzen en kabouters [voor groep 1-2] en Spinnetje Kruis [voor groep 3] maak ik gebruik van tastbare materialen om de muzikale parameters visueel te maken. In de les Reuzen en kabouters vind je een sjabloon voor grote en kleine voetstappen waarmee je een patroon legt zodat het verschil tussen harde en zachte geluiden zichtbaar is. Dit ondersteunt de kinderen tijdens het uitvoeren van harde of zachte geluiden. Afhankelijk van het thema van de les maak ik ook gebruik van grote en kleine stippen [hagelstenen versus regendruppels] of grote en kleine pootafdrukken.
   In de les Spinnetje Kruis zorgen wollen draden voor het visueel maken van lange en korte klanken. Het verschil tussen lange en korte klanken kan je ook weergeven met lange en korte stroken [gekleurd] papier of karton.
3. Muziekinstrumenten
   In al mijn lessen maak ik gebruik van muziekinstrumenten. Soms maar van één soort, soms maximaal 3 verschillende soorten instrumenten. Bij lessen waarin de kinderen zelf een muziekstuk gaan bedenken met instrumenten is er uiteraard keuze uit zoveel mogelijk verschillende soorten instrumenten.
   Leerdoelen die ik verbind aan het werken met instrumenten zijn onder andere:
   – Experimenteren met klank: klankkleur, toonduur, toonsterkte en toonhoogte.
   – Bevorderen van de luisterconcentratie: herken het instrument aan zijn klank.
   – Voorbereiding op het toepassen instrumenten in kader: bijvoorbeeld als liedbegeleiding of een klankspel.
   
   

Muzieklessen in de shop
De muzieklessen waarnaar verwezen wordt in deze blog vind je in onze shop. Daar koop je losse themalessen muziek.
Je ontvangt een pdf bestaande uit de lesbeschrijving, inclusief
– liedmateriaal
– luistervoorbeelden
– didactische tips
– werkbladen en/of bordmateriaal (indien van toepassing)